Sıradan bir yer değil Şanlıurfa. İnsanoğlunun ilk tapınağını yaptığı, yerleşik yaşama geçtiği, tarım yaptığı topraklar burası, bir başka deyişle “her şeyin başladığı yer”…

Tapınakların, kiliselerin, camilerin kentidir Şanlıurfa. Çarşıların, ticaretin, bereketli toprakların, yurdudur. Çarşılarında dolaşılırken Ortaçağ’ın kokusu hala hissedilen, binlerce yıllık efsanelerin kentidir Urfa. Hz. Adem’in çiftçilik yaptığı, Hz. İbrahim, Hz.Eyyüp, Hz. Şuayb, Hz.Yakup, Hz.Elyasa gibi peygamberlerin yaşadığı yerdir Urfa…

Kimlere ev sahipliği yapmamış ki? Asurlular, Makedonya Krallığı, Romalılar, Osmanlılar… Binlerce yıl boyunca, birbirinden çok farklı, renkli kültürlere ev sahipliği yapmış.

Urfa bugün de Fırat Nehri’nin can verdiği binlerce dönüm bereketli toprakları, fıstık ağaçları, buğday başakları, canlı ticaret hayatı,  çarşıları, rengârenk, allı-pullu ‘dak’lı kadınları, takılı güvercinleri, zarif toynaklı Arap atları, ürkek bakışlı ceylanları, hala Etiyopya yolunu hatırlayan kelaynakları ve kutsal balıkları ile ayakta. Hala canlı, hala gerçek, hala yaşıyor…

Sizi Şanlıurfa’ya, kökleri çok eskilerde olan bir masalı yaşamaya davet ediyoruz.

Tarihin izinde…

Asurlulardan beri bilinen Urfa (eski adıyla Urha) kenti, çok eski bir tarihe sahip. Bugün bildiklerimize göre eski kent yıkılmış ve İskender’in ardıllarından Seleukoslar zamanında Edessa adıyla yeniden kurulmuş. Kurulan bu kent MÖ 130’dan MS 242’ye dek Osrhoene Krallığı’nın başkenti olmuş.

Rivayete göre Osrhoene Kralı Abgar, Hz. İsa ile mektuplaşmış; “büyük” sıfatı ile tanınan bir diğer Abgar da, 3.yy başında Hristiyan dinine girerek yeryüzünde bu dini kabul eden ilk hükümdar olma ayrıcalığını kazanmış.

Aramice’nin Urfa’da kullanılan lehçesi Süryanice adıyla tanınmış. Süryanice, MS 2.yy’da bu bölgede Yunanca’nın yerine geçerek zengin bir edebi ve bilimsel dil olmuş. Bu dil, eski şark uygarlığının geleneklerini Hristiyan ve daha sonra İslam dünyasına aktarmada anahtar rol oynamış.

Kent 400 yıl kadar Roma/Bizans yönetiminde kaldıktan sonra 639’da İyad bin Ganem komutasındaki Arap orduları tarafından fethedilmiş. 400 yıl süren ilk İslam egemenliği döneminde Urfa, Hristiyan kenti karakterini korumuş, Süryani kültürü Arap egemenliği altında gelişmeye devam etmiş. Emevi halifeleri ise merkezlerini Harran’a taşımış.

Urfa, 1087 yılında bu kez Türkler tarafından fethedilmiş. Daha sonra Haçlılar, 1098-1146 yılları arasında Urfa’da Edessa Kontluğu’nu kurmuş. 1146 yılında Selahattin Eyyübi şehri fethetmiş. Urfa, 1517’de Osmanlı idaresine geçmiş.

Gezilecek yerler

Şanlıurfa’da görülecek, gezilecek yerler listesi çok uzun ancak listenin bir numarası belli. Dünyanın ilk tapınağı Göbekli Tepe, Şanlıurfa’ya geldiğinizde mutlaka görmeniz gereken yerlerin başında geliyor. Keşfedilmesiyle insanlık tarihi ile ilgili bugüne kadar doğru bilinenleri değiştiren Göbeklitepe’nin o dönemin koşullarında nasıl inşa edilebildiği konusu hala gizemini koruyor.

Şanlıurfa “Balıklıgöl” ile anılır. İbrahim Peygamber’i öldürmek için yakılan ateşin göle dönüştüğü, ateşe atılan odunların da bugün gölde yaşayan balıklar olduğu rivayet edilir. Farklı din ve milletlerden yüzbinlerce kişi bu kutsal mekânı ziyaret ediyor.

Efsaneye göre insanın ilk ayak bastığı, sabanın ilk kullanıldığı, öküzün ilk çifte koşulduğu yerdir Harran Ovası. Bölgeye özgü ‘Harran Evleri’ni gördüğünüzde, zaman içinde kaybolduğunuzu hissedeceksiniz.

Camiler, kiliseler, çarşılar, türbeler, medreseler. Elbette leziz kebaplar yapan kebapçılar, baharatçılar ve kahveciler.

Fırat’ın siyah gülü Halfeti, kelaynaklar diyarı Birecik…

Şanlıurfa, sizi başka yerde bulamayacağınız gizemli bir yolculuğa davet ediyor.

Kaynak: www.mezopotamya.travel